|
|
|
 |
|
|
05.02.2019'da guncellendi. |
|
|
|
|
|
|
Bahçe Tesisi Ve Fidan Dikimi |
|
Genel İstekleri
Turunçgil yetiştiriciliği; emek, sermaye ve zaman
isteyen bir konu olduğundan ekoloji, bahçe planlaması ve
çeşit seçimi, doğru değerlendirmelerde bulunmak için çok
iyi anlaşılması ve irdelenmesi gereken konulardır. Bir
Turunçgil bahçesinin planlanmasında birinci adım
çevreyle ilgili özelliklerin tespitidir. Ekoloji
denildiğinde iklim ve toprak özellikleri
anlaşılmaktadır.
Toprak İsteği
Turunçgiller , bol
humuslu, derin, süzek (suyu iyi akıntılı), kumlu-tınlı,
tınlı ya da killi-tınlı topraklarda yetişir. İyice
derine inen köklerinin oksijen gereksinimi fazla
olduğundan, Turunçgil ağacı kesinlikle ağır topraklarda
yetiştirilmemelidir. Taban suyunun da genelde toprak
yüzeyinden 1,5 m kadar altta olması istenir; aksi
takdirde toprakta iyi bir drenaj yapılması gerekir.
Toprağın kireç oranına karşı da duyarlı olan mandalina
ağaçları için en uygun toprak pH'sı 5,5-6 olmalıdır.
Dikimden önce arazinin toprağı, mutlaka analiz
ettirilmelidir. Turunçgil bahçesi tesis edilecek yerin
toprak derinliği en az 1,5-2 m olmalıdır. Turunçgil
yetiştiriciliğinde üzerinde durulacak esas konu toprağın
havalanan bir yapıya sahip olmasıdır; çünkü Turunçgiller
kökleri yüksek oranda oksijen ister ve havasızlığa çok
duyarlı olup boğulma tepkisi gösterir. Bu sebeple toprak
havalanan-süzek bir karakter taşımalıdır.
Toprak işleme;
tüm
turunçgil ağaçlarının da çok derinlere
inen kökleri vardır ama, köklerinin %90'ı, 0-90 cm
derinlikteki yüzlek topraklardadır. Bu nedenle toprak
işlemesi 10 cm derinliğe kadar yapılmalı ve ağacın
köklerine zarar verilmemelidir. Bahçemizin yılda 4 kez,
ilkbahar ve yaz mevsimlerinde 15-20 gün aralarla
çapalanması yeterli ve yararlı olacaktır. Yabani ot
temizliği, böyle çapalamalarla olabileceği gibi,
herbisit (ot öldürücü) ilaçlarla da yapılabilir.
İklim İsteği
Tüm turunçgil ağaçlarının da en önemli
isteği sıcak bir ortamda yetiştirilmektir. Bu ağacın
yetiştiriciliğinin yapıldığı yerde sıcaklıklar -3, -4
derecenin altına düşmemelidir. -9, -10 derecenin altına
düşen sıcaklıklarda Turunçgil ağaçları donup ölebilir.
Dayanamayacağı en yüksek sıcaklıklar ise, 45 derece ve
üzeridir. Turunçgil ağaçlarının gelişmesi 12, 13 derece
sıcaklıkta başlar; 25-31 dereceler, gelişmenin en hızlı
olduğu sıcaklıktır ve 37-39 derecelerde ağaçların
gelişmesi durur. Meyve bağlamaları için en uygun
sıcaklık 21 derecedir. Soğuk ve sıcak olarak sert
esen rüzgârlar mandalina ağaçlarını kötü yönde
etkilediğinden, bulundukları yerde hâkim esen rüzgârlara
karşı rüzgâr kıranlar kurulmalıdır. Ayrıca mandalina
ağaçlarının meyve dökümü ve meyvelerinin niteliği,
havanın nem oranından etkilenir. Düşük nem oranlı hava,
ağacın gelişimini ve meyve verimini kötü yönde
etkilemektedir.
Fidan Üretimi
Fidan üretiminde kullanılacak tohumlar mutlaka virüs ve
virüs benzeri hastalıklardan temiz olduğu bilinen
ağaçlardan alınmalıdır. Tohum üretiminde kullanılacak
meyveler ağaç üzerinden hasat edilmeli, yere düşmüş
meyveler tohum üretiminde kullanılmamalıdır; çünkü
meyvelerin dolayısıyla tohumların mantari hastalıklarla
bulaşması söz konusudur. Turunçgil yetiştiriciliğinde
fidan temini çok önemlidir. Tüm çok yıllık kültür
bitkilerinde olduğu gibi uygun olmayan arazi, anaç ve
çeşit seçilirse geriye dönüşü çok zor olur. Alınan
fidanların mutlaka sertifikalı olması gerekir.
Fidanların kök ve toprak üstü organlarının sağlıklı
olması gerekir.
Anaç üretiminde kullanılan tohumların sağlıklı
ağaçlardan alınması, bu meyvelerin yerden alınmayıp
ağaçtan toplanması gerekmektedir. Tohumlar
nemlendirilmeli ve toprak altı zararlılarına ve
hastalıklarına karşı ilaçlanmalıdır. Üç yapraklı anacı
dışında diğer turunçgil ağaçlarının tohumu olgun meyve
içinden çıkarıldıktan hemen sonra ekilirse yüksek
çimlenme oranını vermektedir. Ancak ekim genellikle
ilkbaharda yapıldığı için, farklı zamanlarda olgunlaşan
meyvelerden alınan tohumlar 4–7 ºC arasındaki
sıcaklıklarda 8 ay depolanabilir. Alınan aşılı fidanlar
kısa sert geçen ekolojilerde ilkbahar, öteki yerlerde
sonbaharda dikim yapılmalıdır.
|
|
|
 |
 |
|
Turunçgil dikilecek alan önce tesviye edilir, fidan
yerleri belirlenir. Kare, dikdörtgen ya daüçgen dikim
yapılabilir. Fidanlar 60x60 cm çapında, 40–50 cm
derinliğinde bir çukur açılarak bir dikim tahtası
yardımıyla dikilir. Kazık kök kesilir. Makaslar
seyreltilmiş Hypo ile temizlenmelidir. Dikim çukuruna
8–10 kg ahır gübresi konulabilir. Dikim sonrasında,
fidan başına 30–40 litre can suyu verilmeli, fidan iyice
tutuncaya kadar 10 günde bir sulanmalıdır. Güneşten
korumak amacıyla, fidan gövdeleri kireç, tutkallı saman
veya bezle kapanmalıdır. Ülkemizde uygun dikim zamanı
ilkbahar dönemidir. Şubat ortalarından nisan sonlarına
kadar, dikime devam edilebilir. Dikimden önce,
fidanlarda budama yapılmalıdır. Fidanların tutması ve
gelişmesi için polietilen torbalarda yetiştirilen
fidanlarda da, dikim budaması uygulanmalıdır. Polietilen
torbalardaki fidanlar, genellikle gölge evlerinde ve
seralarda yetiştirildiklerinden; dikimden önce, topluca
10-15 gün süreyle, güneş altında bekletilmelidir.
Köklerin temizlenmesinden sonra fidan taşla doldurulmuş
toprak üzerine konularak dikim yapılır. Turunçgiller
derin dikilmemelidir. |
 |
|
Dikim Sonrası Yapılacak İşler
Fidanlar
iyice tutuncaya kadar toprak tipine göre 10-15 günde bir
sulanmalıdır. Fidanın dikiminden sonra dengeli ve sağlam
bir taç oluşturmak amacıyla 70 cm’den tepe kesimi
yapılmalıdır. Aşı noktası ile kesim yeri arasındaki
mesafe 5-6 cm olmalıdır. Genç fidanların gövdeleri,
güneşin zararından korumak amacıyla gazete kağıdı veya
kalın kağıtla sarılmalıdır. Fidan büyüdükçe kâğıt yerine
kireç badanası yapılmalıdır. Yalnız kireç tek başına
kullanıldığında çabuk yıkanan ve dökülen bir maddedir;
bunun için kirecin içerisine az miktarda beyaz tutkal
karıştırılmalıdır.Sık aralıklarla dikilmiş eski
bahçelerden, yeterli miktarda ve kaliteli meyve elde
etmek için, ağaçların mutlaka seyreltilmesi gerekir. Bu
suretle, her türlü bakım işlemi de kolay uygulanabilir
hale gelecektir. Seyreltme, verilen plana uygun olarak,
köşegen doğrultusunda yapılmalıdır. |
|
Bahçesi kurulurken şunlara dikkat edilmelidir:
Toprak yapısı uygun olmalıdır. Çeşitlerin toleransları,
kirece karşı farklı olabilir. Ör. limon hassas,
Rize(mandalina) toleranslıdır.
Arazi çukur ve don tehlikesi olmamalıdır. Taban suyu 1,5
m’nin altında olmalıdır. Sürekli ve hâkim rüzgâr varsa
mutlaka rüzgâr kıran tesis edilmelidir. Yüksek nispi nem
olmalı,çünkü meyve kalitesi artar, usare miktarı yüksek
olur. Nemin az olması haziran-temmuz aylarında küçük
meyve dökümüne neden olabilir.
Mümkünse (Özellikle kış ve ilkbahar donları yaşanan
bölgelerde) bahçeler güney yamaçlara tesis edilmelidir.
Mandalina fidanlarının dikim aralıkları, geniş taç yapan
mandalinaların 5x5 m veya
4x6 m (40–42 adet/da), küçük taç yapan mandalinaların
ise 4x3 m.(83 adet/dk.) aralıkla dikilmesi uygundur.
Bazı turunçgil çeşitlerinde kendine uyumsuzluk ve
tozlayıcı gereksinimi vardır.
Örneğin Minneola tanjelo, robinson ve nova çeşitleri
tozlayıcı istemektedir. Fremont, lee çeşidi bu amaçla
kullanılabilir.
Fidanlar sertifikalı olmalıdır.. Virüs ve virüs benzeri
hastalıklardan ari ve nematodla bulaşık olmamalıdır.
Bahçe tesis edilmeden önce yaz aylarında (Temmuz,
Ağustos, Eylül’de) dip kazan ile
patlatmalıdır. |
|
|
|
|
|
Yazışma Adresimiz: P.K:20 Erdemli-Mersin
ÜRETİM ALANI
Elvaniı mah. Sınır sokak TİEDAŞ sntrl yanı
Erdemli-Mersin
Telefon: 0532 4657460
Tel Fax ;0324 5444232
E-mail
fidan@erdemli-fidan.com
|
|
 |
|
|
|
|
